เขียนโดย : สมพงศ์ สัตย์พิทักษ์

ฝ่ายขาย สำนักงานใหญ่

สวัสดีครับทุกท่านวันนี้ผมจะมาแนะนำฟังก์ชั่น Duty Cycle ของ Digital Multimeter รุ่น DM 200 ของ Daiichi ว่ามันคืออะไร ใช้งานยังไง ซึ่งผมเองก็ไม่เคยใช้งานในส่วนของฟังก์ชั่น Duty Cycle มาก่อน คิดว่าหลายๆคนก็คงไม่ได้ใช้ฟังก์ชั่นนี้แน่ๆ แล้วฟังก์ชั่นนี้ในมัลติมิเตอร์มีไว้ทำอะไรล่ะ?

ฟังก์ชั่น DUTY CYCLE คืออะไร?

คือ การวัดอัตราส่วนของเวลา ระหว่างที่ Load ON ต่อเวลารวมของรอบการทำงาน เทียบเป็นเปอร์เซ็นต์ ตามสูตรได้ดังนี้

DC คือ Duty Cycle

ot คือ = ช่วงเวลาที่ ON (วินาที)

T = เวลา 1 คาบ (เวลาใน 1 รอบการทำงาน:วินาที)

ผมนำ DM 200 มาทดลองวัดดูว่ามันสามารถใช้วัดค่า Duty Cycle ได้จริงหรือไม่ ตามการทดลองด้านล่างนี้ครับ

F = 50 Hz/S (ความถี่ 50 รอบต่อวินาที)

จาก T = 1/F

T = 1/50

= 0.02 S

ot = 0.02/2 ; คิดแค่ช่วง Load ON

= 0.01 S

= 50 % (ตามรูปที่วัดได้จริง)

ค่า Duty Cycle 50%ตรงตามที่คำนวณได้

หมายความว่า: เวลาใน 1 รอบการทำงานคิดเป็น 100% จะมีช่วงการ ON 50% และ ช่วง OFF อีก 50% ในช่วงเวลา 0.02 วินาที

วิธีวัดค่า Duty Cycle ด้าน AC

บิด Selector ไปที่ฟังก์ชั่น Duty % (ตามรูป)

เลือกการวัดเป็นระบบไฟ AC

ต่อสายวัดสีดำเข้ากับปลั๊กไฟขั้วนึง

ต่อสายสีแดงเข้ากับขั้วไฟที่เหลือ เหมือนการวัดแรงดันปกติ

กรณีนำไปวัด Logic ด้าน DC

เลือกการวัดเป็นระบบไฟ DC

ต่อสายวัดสีดำเข้ากับ Ground (-)

ต่อสายสีแดง (+) เข้ากับจุดที่ต้องการหาค่า

Duty Cycle ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นด้าน Output

ของ IC-TTL

บิดSelector ไปฟังก์ชั่น Duty%

สเปคฟังก์ชั่น Duty Cycle ของรุ่น DM 200 ยี่ห้อ Daiichi

ยกตัวอย่างด้าน DC

จากรูป ใช้ Pulse Square Wave ที่มีความถี่ 976.6Hz มีระดับแรงดันต่ำและสูง Vp-p ในช่วง 0V และ 5V และ Time 200 us/Div โดยใช้ Oscilloscope จับรูปคลื่นสัญญาณ

แสดงว่า Pulse รูปนี้ จะมีช่วงอัตรส่วนของ Duty Cycle ในช่วง ON เป็น 75% และ Duty Cycle ในช่วง OFF เป็น 25 % ในช่วงเวลา 0.001 วินาที

อ้างอิง: เอกสารประกอบการสอนโดย ดร.เรวัต ศิริโภคาภิรมย์

แล้วมันใช้งานยังไง เอาไว้วัดอะไรล่ะ?

หน้าที่ของมันจะใช้เช็คสัญญาณของพวก Logic ต่างๆ ที่จ่ายเป็นรูปคลื่นพัลล์ออกมา เช่นพวก IC-TTL, Transistor, CMOS, Square, Triangle, Sine Wave ฯลฯ

เพื่อให้รู้ว่ามันมีสัญญาณพัลล์ช่วงที่ ON ออกมากี่เปอร์เซ็นต์ของช่วงเวลาใน 1 คาบ ในความเป็นจริงแล้วเครื่องมือที่ทำหน้าที่ได้ดีและละเอียดกว่าฟังก์ชั่นในมัลติมิเตอร์ ก็จะใช้เป็น Oscilloscope แทน ซึ่งเห็นรูปกราฟ และคำนวณเป็นตัวเลขออกมาได้เลย ส่วนใหญ่จะใช้ในงานทางด้านอิเล็กทรอนิกส์เป็นส่วนใหญ่

สรุปก็คือฟังก์ชั่น Duty Cycle ในมัลติมิเตอร์จะใช้เช็คสัญญาณทางด้าน Logic เพื่อตรวจเช็คว่ามีสัญญาณ Output ออกมาเป็นกี่ % ในช่วงการทำงานของวงจรกำเนิดสัญญาณที่ความถี่นั้นๆในช่วงเวลา 1 คาบ (1 Cycle) นั่นเอง

ขอบคุณข้อมูลอ้างอิงจาก: เอกสารประกอบการสอนโดย ดร.เรวัต ศิริโภคาภิรมย์