เขียนโดย : ปัญญา พละกลาง

Product Manager CARLO GAVAZZI

สวัสดีครับทุกท่านวันนี้ผมจะมาแนะนำเกี่ยวกับกำลังไฟฟ้าในระบบไฟฟ้ากระแสสลับ เพื่อเป็นเกล็ดเล็กๆน้อยๆ นำไปใช้ในการคำนวณอย่างง่ายได้ ซึ่งจะพิจารณาถึง 3 ลักษณะตัวแปร ตามสามเหลี่ยมกำลังไฟฟ้า ดังนี้

รูปที่ 1: สามเหลี่ยมกำลังไฟฟ้า

ความหมายของตัวแปร เป็นดังนี้

S = EI คือ

Apparent power กำลังไฟฟ้าที่จ่ายให้แก่วงจร ซึ่งเป็นกำลังไฟฟ้าที่

ปรากฎให้เห็นทางโวลท์มิเตอร์และแอมป์มิเตอร์ จึงเรียกกำลังไฟฟ้าชนิดนี้ว่า

“กำลังไฟฟ้าที่ปรากฎ”

P = EIcos Ø คือ

Active power “กำลังไฟฟ้าที่แท้จริง” หรือ กำลังไฟฟ้าแอคตีฟ ที่ทำให้เกิด

กำลังงาน หรือเกิดงานขึ้นภายในวงจร มักนิยมใช้ค่านี้ในการคำนวณค่าไฟฟ้า

Q = EIsine Ø คือ

Reactive power “กำลังไฟฟ้ารีแอคตีฟ” ที่สูญเสียไปในวงจรในรูปของ

รีแอคตีฟหรือซึ่งเป็นกำลังไฟฟ้าที่ไม่สามารถนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ได้

เพาเวอร์แฟคเตอร์ (Power Factor) คือ ตัวประกอบกำลังไฟฟ้า เป็นอัตราส่วนระหว่าง

กำลังไฟฟ้าจริง(W)ต่อกำลังไฟฟ้าปรากฏ (VA) เมื่อพิจารณาในส่วนของกำลังงานไฟฟ้า ตัวเลขของ

เพาเวอร์แฟคเตอร์นั้น จะมีตัวเลขอยู่ระหว่าง 0 ถึง 1 เท่านั้น ขึ้นกับระบบไฟฟ้าว่านำหน้า (Leading)

หรือ ล้าหลัง (Lagging) มีผลในการคิดค่าไฟของการไฟฟ้าโดยจะเรียกเก็บกับผู้ใช้งานประเภท 3,4 และ 5

เฉพาะเดือนที่มีความต้องการกำลังไฟฟ้ารีแอคตีฟ เฉลี่ยใน 15 นาทีที่สูงสุดเกินกว่าร้อยละ61.97 ของความต้องการกำลังไฟฟ้าแอคตีฟเฉลี่ยใน 15 นาทีที่สูงสุดเมื่อคิดเป็นกิโลวัตต์แล้ว โดยส่วนที่เกินจะต้องเสียค่า เพาเวอร์แฟคเตอร์ในอัตรากิโลวาร์(kVar) ละ 14.02 บาท

การหาค่าของเพาเวอร์แฟคเตอร์

PF = cos Ø =

รูปที่ 2: Power meter รุ่น WM30-96

ซึ่งพารามิเตอร์ดังกล่าวมาแล้วนั้นหน่วย คือ W, Var, VA มีอยู่ในตัว WM30 เรียบร้อยแล้วโดยที่ตัวเครื่องจะคำนวณให้ นำค่าที่ได้แสดงผลบนหน้าจอมาใช้งานได้เลย ซึ่งใช้ไมโครโปรเซสเซอร์ในการประมวลผลข้อมูล ค่าที่วัดได้นั้นจะมีความแม่นยำ และเที่ยงตรงสูง เป็นที่นิยมในตลาด สินค้าจากประเทศอิตาลี จากรูปเราสามารถสเกลค่าของพลังงาน ไฟฟ้าข้างต้น มาแสดงเป็นบาร์กราฟในรูปของเปอร์เซ็นต์ได้สังเกตุได้จากมุมซ้ายบนครับ

ขอบคุณข้อมูลอ้างอิงจาก : ทฤษฎีวงจรไฟฟ้าอาจารย์ไมตรีและการไฟฟ้า