เขียนโดย : ฝ่ายขายสำนักงานใหญ่

สวัสดีครับทุกคน อย่างที่ทราบกันดี ในปัจจุบันไม่มีใครบอกว่าไฟฟ้าไม่มีความจำเป็นในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าท่านจะอยู่ที่บ้านหรือที่ทำงาน ทุกคนทุกชีวิตจะมีส่วนเกี่ยวข้องทั้งนั้น ซึ่งแม้ไฟฟ้าจะมีประโยชน์มาก แต่หากเกิดข้อผิดลาดก็มีอันตรายไม่ใช่น้อย ดังนั้นการป้องกันระบบไฟฟ้าจึงเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่ง เพื่อป้องกันอุปกรณ์ทางไฟฟ้าที่เราใช้อยู่ รวมถึงเพิ่มความปลอดภัยให้กับผู้ใช้งานด้วย วันนี้ผมจึงจะมาอธิบายความผิดปกติต่างๆที่อาจเกิดขึ้นได้ในระบบไฟฟ้าครับ

ความผิดปกติในระบบไฟฟ้า มีหลากหลายชนิดดังต่อไปนี้
1. แรงดันไฟฟ้าตกหรือเกิน : แรงดันไฟฟ้าตกเกิดขึ้นเนื่องจาก ความต้องการใช้ไฟฟ้าสูงขึ้น ทำให้เกิดแรงดันตกคร่อมระหว่างทางมาก ทำให้แรงดันปลายทางที่โหลดได้รับน้อย หรือจะเกิดขึ้นในส่วนที่ติดตั้งใกล้หม้อแปลงไฟฟ้า เพราะหม้อแปลงการไฟฟ้าแปลงออกมาอยู่ที่ 416 VL-L และ 240 VL-L2. กระแสไฟฟ้าตกหรือเกิน : กระแสไฟฟ้าเกินเป็นผลมาจากแรงดันไฟฟ้าเกินในโหลดความต้านทาน เช่น ฮีตเตอร์หรือเป็นผลจาก มอเตอร์ขับโหลดเกินพิกัด ซึ่งเป็นผลเสียคือ ทำให้อุปกรณ์ดังกล่าว เกิดความร้อนขึ้นขึ้นอาจทำให้อุปกรณ์นั้น เกิดความเสียหายในที่สุดจึงจำเป็นต้องป้องกันไว้ ส่วนกระแสตกนั้น เป็นผลมาจากแรงดันไฟฟ้าตกทำให้ฮีตเตอร์ทำงานได้ไม่เต็มที่ ทำให้งานไม่ได้กำลังงานไฟฟ้าที่ต้องการ ส่วนทางโหลดประกอบมอเตอร์นั้นจะหมายถึงการที่โหลดเกิดการรับภาวะปกติ เช่น มอเตอร์ขับสายพาน แล้วสายพานเกิดการขาดขึ้นมา จะทำให้มอเตอร์ตัวนั้นกระแสตก

3. ลำดับเฟสผิด เป็นความผิดปกติที่เกิดเฉพาะไฟฟ้าระบบ 3 เฟส เท่านั้น ถ้าเป็นการต่อใช้งานโหลดประเภทฮีตเตอร์จะไม่เกิดความผิดปกติอะไร แต่ถ้าเป็นโหลดประเภทมอเตอร์ จะเกิดความเสียหายคือ มอเตอร์จะหมุนกลับทิศทาง จะเกิดความเสียหายบางงาน เช่น มอเตอร์ในเครื่องปรับ ซึ่งจะต้องหมุนได้เพียงตามเข็มนาฬิกาเท่านั้น หากลำดับเฟสผิด มอเตอร์หมุนทวนเข็มนาฬิกาเป็นผลให้มอเตอร์และระบบอาจเกิดความเสียหายได้

4. เฟสหาย เป็นความผิดปกติที่เกิดเฉพาะไฟฟ้าระบบ 3 เฟส เท่านั้น ถ้าเป็นความเสียหายในโหลดประเภทฮีตเตอร์ จะเกิดความเสียหายคือ กำลังไฟฟ้าจะตกลงไป 33% เมื่อเฟสหายไป 1 เฟส และกำลังจะตกไป 66 % เมื่อเฟสหายไป 2 เฟส เป็นผลทำให้งานที่ทำไม่ได้กำลังไฟฟฟ้าตามต้องการ ส่วนกรณีของมอเตอร์ มอเตอร์จะไม่เกิดสนามแม่เหล็กหมุน นั่นคือมอเตอร์จะไม่หมุน และทำให้มอเตอร์ไหม้ด้วยเวลาภายในไม่กี่วินาที

5. เฟสไม่สมมาตร โดยปกติในระบบ 3 เฟส จะจ่ายแรงดันไฟฟ้าในอัตราที่เท่ากัน 3เฟส ในความหมายของไม่สมมาตร คือแหล่งจ่ายไฟที่เข้ามาแรงดันไฟเท่ากันนั้นเอง ทำให้เกิดความไม่สมดุลย์คือ บางเฟสจะทำงานหนักมีกระแสสูง บางเฟสจะทำงานเบากว่ามีกระแสต่ำกว่า โดยการปรับตั้งจะตั้งเพื่อปกป้องอุปกรณ์อย่างเช่น มอเตอร์ นั่นเอง

6. ความถี่ จะใช้ในระบบไฟฟ้าประแสสลับ เพื่อป้องกันความเสียหายจากความถี่ทางไฟฟ้าแก่อุปกรณ์ ดังเช่น หม้อแปลงและมอเตอร์ ยกตัวอย่าง หากความถี่สูงกว่าปกติ มอเตอร์จะหมุนด้วยความเร็วที่เกินพิกัดและความถี่ต่ำกว่าปกติ มอเตอร์และหม้อแปลงจะเกิดค่าสูญเสียในแกนเม่เหล็กสูงมากจนอาจทำให้เกิดความเสียหายได้

7. เพาเวอร์เฟคเตอร์ จะใช้ในบางลักษณะงานเช่น ต้องการควบคุมมอเตอร์ อะซิงโครนัส ซึ่งเป็นมอเตอร์ที่ใช้ตามโรงงานอุตสาหกรรม เมื่อมอเตอร์รับโหลดมากเพาเวอร์เฟคเตอร์จะสูง และเมื่อมอเตอร์รับโหลดน้อย เพาเวอร์เฟคเตอร์จะต่ำ ใช้ควบคุมไม่ให้มอเตอร์ทำงานเบาและหนักเกินไป มักใช้กับการขับเพลามูเล่

เราก็ได้ทำความรู้จักกับความผิดปกติที่เกิดขึ้นได้ในระบบไฟฟ้า ว่ามีอะไรกันบ้างแล้วนะครับ จะเห็นว่ามีหลากหลายมาก แต่ละประเภทก็สร้างปัญหาหรือความเสียหายไปได้คนละแบบ ผมจึงอยากเล่าให้ฟังเพิ่มเติมเกี่ยวกับวิธีการป้องกันความผิดปกติดังกล่าว ไม่ให้สร้างความเสียหายหรือความไม่ปลอดภัยแก่เราได้ครับ

จริงๆแล้วปัจจุบัน จะมีอุปกรณ์ที่ใช้ป้องกันความผิดปกติต่างๆเหล่านี้อยู่แล้ว เพียงแต่ด้วยมีความผิดปกติหลายชนิดมาก และแต่ละสถานที่ก็มีแนวโน้มจะเกิดปัญหาแต่ละตัวไม่เท่ากัน ความจำเป็นในการป้องกันปัญหาแต่ละตัวไม่เท่ากัน เช่น บางคนอาจต้องการป้องกันแค่ตัวที่ 1, 2, 5 แต่บางคนอาจต้องการป้องกันแค่ตัวที่ 2, 3, 7, 8 หรือบางคนอาจต้องการป้องกันทุกตัวพร้อมกันหมดเลย แล้วเราจะเลือกอุปกรณ์ป้องกันอย่างไรดีล่ะ จะเลือกถูกไหม แค่คิดก็งงแล้ว วันนี้มีคำตอบมาฝากกันครับ

ขออนุญาตยกตัวอย่างอุปกรณ์ป้องกันยี่ห้อ Carlo Gavazzi จากอิตาลีละกันนะครับ ผมทำเป็นตารางในการเลือกรุ่นสินค้าอย่างง่ายดาย เพื่อป้องกันความผิดปกติที่เกิดขึ้นได้ตามความต้องการเลย ดังตารางด้านล่างนี้ครับ

เป็นอย่างไรบ้างครับ หวังว่าจะเป็นประโยชน์กับทุกท่านไม่มากก็น้อยนะครับ แต่อย่างไรหากยังไม่มั่นใจ เลือกไม่ถูก ติดต่อ TIC ได้ครับ เราจะเลือกรุ่นที่เหมาะสมที่สุดให้ พร้อมมีของให้ยืมทดลองใช้ได้ด้วยครับ