เขียนโดย : พงษ์ลดา ได้เจริญสุข
ฝ่ายขายสำนักงานใหญ่

สวัสดีค่ะทุกท่าน วันนี้จะมาแนะนำเรื่องความสำคัญของลำดับเฟส และวิธีการวัดเฟส ค่ะ

การหมุนเฟสคืออะไร?

กระแสไฟฟ้าส่วนใหญ่จ่ายในระบบสามเฟส และการหมุนเฟสหรือลำดับเฟสของระบบจะต้องถูกต้อง การหมุนเฟสเป็นลำดับที่รูปคลื่นแรงดันไฟฟ้าของระบบสามเฟสถึงค่าสูงสุดในระบบสามเฟส จะมีรูปคลื่นแรงดันไฟฟ้าแยกกันสามรูป ซึ่งอยู่นอกเฟส 120 องศาซึ่งกันและกัน ลำดับที่รูปคลื่นเหล่านี้ถึงค่าสูงสุดจะเป็นตัวกำหนดการหมุนเฟสของระบบตามหลักการแล้ว รูปคลื่นจะมีความสมดุล และแต่ละรูปจะมีระยะห่างเท่ากัน 120 องศา

ในทางปฏิบัติ การหมุนเฟสมีความสำคัญเนื่องจากจะส่งผลต่อทิศทางการหมุนของสิ่งต่างๆ เช่น มอเตอร์สามเฟส และประสิทธิภาพของอุปกรณ์ไฟฟ้าอื่นๆ ที่ทำงานแบบหมุน เช่น หม้อแปลงไฟฟ้า เครื่องกำเนิดไฟฟ้า และอินเวอร์เตอร์ โหลดเฟสเดียวมีการกระจายเท่าๆ กัน และการหมุนเฟสที่ถูกต้องทำให้มั่นใจได้ว่าเฟสจะไม่โอเวอร์โหลด หากเฟสอื่นมีพลังงานเพียงพอ หากการหมุนเฟสไม่ถูกต้อง อาจทำให้การดำเนินการที่ไม่มีประสิทธิภาพของรายการที่เป็นปัญหาได้ สิ่งนี้สามารถนำไปสู่การใช้พลังงานที่เพิ่มขึ้นและความเสียหายต่ออุปกรณ์

หน้าที่ที่สำคัญอีกประการหนึ่งของการหมุนเฟสคือ ช่วยให้มั่นใจในการทำงานที่เหมาะสมของอุปกรณ์ความปลอดภัย เช่น อุปกรณ์ที่ป้องกันการลัดวงจรความผิดปกติของโลก หรือการโอเวอร์โหลดในระบบ เพื่อให้อุปกรณ์ความปลอดภัยเหล่านี้ทำงานได้อย่างถูกต้อง และเพื่อความปลอดภัยของการทำงานและระบบการหมุนเฟสจะต้องถูกต้อง

วิธีการตรวจสอบลำดับเฟส(Phase Sequence Test)

1. โดยใช้เครื่องวัดลำดับเฟส (Phase Detector) ดังรูป
ต่อสายวัดทั้งสามเข้ากับขั้วไฟฟ้าของระบบ 3 เฟส สลับสายของเครื่องวัดที่ต่อกับขั้วไฟฟ้า จนโรเตอร์ของเครื่องวัดหมุนตามเข็มนาฬิกา จึงสรุปขั้วของระบบไฟที่ต่อกับสายวัดสีแดง (R,L1), สีขาว(S,L2) และ สีน้ำเงิน (T,L3) เป็นขั้ว L1, L2 และ L3 ตามลำดับ หรือมีลำดับเฟส 1-2-3

การวัดลำดับเฟสด้วยเครื่องวัดลำดับเฟส

2. วิเคราะห์จากทิศทางการหมุนของมอเตอร์ 3 เฟส สลับสายของมอเตอร์จนมอเตอร์หมุนในทิศทางตามเข็มนาฬิกา จึงสรุปขั้วของระบบไฟที่ต่อกับขั้วของมอเตอร์ U1, U2 และ U3 เป็น L1, L2 และ L3 ตามลำดับ หรือมีลำดับเฟส 1-2-3

การวัดลำดับเฟสด้วยมอเตอร์ 3 เฟส

การทดสอบการหมุนเฟส เพื่อเป็นการป้องกันความปลอดภัย เมื่อลำดับในการเชื่อมต่อโหลดกับเฟสมีการเปลี่ยนแปลง หรือเพื่อตรวจสอบว่าการเชื่อมต่อโหลดเชื่อมต่อกับเฟสที่ถูกต้อง